فرد ديابتي به راحتي ميتواند با شركت در كلاسهاي آموزشي ديابت و همچنين كنترل قند خون خود به طور مداوم و نيز برخورداري از هموگلوبين HbA1c در حد طبيعي يا نزديك به طبيعي از كليه عوارض ديابت پيشگيري نمايد.
1- عوارض زودرس
1-1 كتواسيدوز يا كماي ديابتي: يك اختلال مربوط به سوخت و ساز است كه در اثر افزايش ميزان قند خون همراه با استون ايجاد ميشود كه سبب گيجي، سستي و بيحالي، احساس تشنگي شديد، خستگي و تنگي نفس شده و همچنين در بعضي موارد با اغماء همراه است كه در صورت عدم درمان ممكن است منجر به مرگ فرد شود.
1-2 کمای هایپر اوسمولار: كه در افراد ديابتي نوع 2 در صورتيكه قند خون افزايش پيدا كند مي تواند در نهايت به كماي هايپر اوسمولار يا كماي غير اسيدوز بيانجامد.
1-3 هیپو گلیسمی: اگر ميزان قند خون از 60 ميليگرم درصد كمتر شود، خطر هيپوگليسمي انسان را تهديد ميكند، ولي اكثر متخصصان معتقدند زماني بايد از هيپوگليسمي سخن به ميان آورد كه ميزان قند خون به كمتر از 40 ميليگرم درصد برسد. اگر فردي دچار هيپوگليسمي شود ولي به موقع و به طور صحيحي درمان نشود، ميزان قند خون(گلوكز) او كاهش يافته در نتيجه دچار گيجي و سرانجام بيهوشي ميشود و ممكن است نهايتاً به او تشنج نيز دست بدهد. از نشانههاي هيپوگليسمي ميتوان به گرسنگي فراوان، رنگ پريدگي، پوست مرطوب و سرد، طپش قلب، لرزش، بيقراري، سردرد، دلدرد، اختلال بينايي، سست شدن زانوها و سرانجام كاهش قدرت تمركز اشاره كرد.
1-4 هايپرگليسمي: اصولاً هنگامي قند خون افزايش مييابد كه بين نياز و وجود انسولين در بدن نسبت مناسبي برقرار نباشد. مواردي كه ممكن است به هايپرگليسمي منجر شود شامل فعاليت بدني كم، فراموشي تزريق انسولين يا مصرف دارو، بيماريها و پر خوري
در صورتي كه عوارض زودرس ديابت سريع درمان نشود فرد ديابتي به كماي ديابتي دچار ميشود. در ديابتيهاي نوع 1 كه انسولين تزريق ميكنند دچار كماي ديابتي و نهايتاً كتواسيدوز ميشوند و در ديابتيهاي نوع 2 دچار كماي ديابتي هايپر اوسمولار (كماي غير اسيدوز) ميشوند.
2- عوارض دیررس
2-1 عارضة چشمی: که ممكن است به نابينايي كامل ختم شود.
2-2 نفروپاتي(بيماري كليه): كه ممكن است باعث از كارافتادگي كامل كليهها شود.
2-3 نوروپاتی(آسيب ديدگي اعصاب): در صورت همراه شدن با مشكلات گردش خون ممكن است موجب ايجاد زخم در پاها و نيز قانقاريا شود كه در نهايت به قطع عضو ميانجامد.
2-4 بيماري قلبي- عروقي: كه بر روي قلب و رگهاي خوني اثر ميگذارد و يا ممكن است به سكتههاي قلبي (منجر به حملة قلبي) سكتة مغزي (يكي از علل اساسي ناتواني و مرگ در افراد ديابتي) منجر شود.